TTB'den sağlık için yol haritası: "Halk için, rant için değil"

Türk Tabipleri Birliği (TTB), "Başka Bir Sağlık Sistemi"nin mümkün olduğunu vurgulayarak, mesleki haklarını ve halkın sağlık hakkını savunmak amacıyla başlattığı mücadelenin sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. 26 Şubat'ta İstanbul'dan Ankara'ya başlatılan Beyaz Yürüyüş ve 1 Mart'ta gerçekleştirilen Büyük Hekim Buluşması ile sağlık alanındaki sorunlara dikkat çeken TTB, 14 Mart Tıp Haftası kapsamında kapsamlı bir rapor sundu.

İstanbul Tabip Odası'nda düzenlenen basın toplantısına, İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu, TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Albay Azap, TTB Merkez Konseyi 2. Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip ve TTB Merkez Konseyi Üyesi Nilüfer Ustael katıldı.

 "Mevcut sağlık sistemi çözümsüz hale geldi"

Basın toplantısında konuşan TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Albay Azap, sağlık sistemindeki çöküşe dikkat çekerek, "Sağlık alanında yaşanan sorunlar herkesin malumu. Yeni doğan skandalı, stent pazarlıkları, gereksiz ameliyatlar, gereksiz hastane yatışları gibi olaylar, mevcut sağlık politikalarının artık sorunları çözemediğini gösteriyor" dedi.

Prof. Dr. Azap, Türkiye'de sağlık hizmetlerine başvuru oranlarının Avrupa ortalamasının iki katı olduğuna dikkat çekerek, "Sağlık Bakanlığının verilerine göre bir vatandaş yılda ortalama 11,4 kez hekime başvuruyor. Bu, sistemde ciddi bir bozulma olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Sağlık çalışanlarının çalışma koşullarına da değinen Azap, "Şiddet, güvencesiz çalışma, performans sistemiyle gelir kaybı, mesleğin değersizleşmesi gibi sorunlar artık tahammül edilemez bir noktaya geldi" dedi.

Dokuz başlıkta alternatif sağlık sistemi

TTB olarak dokuz ayrı çalışma grubu oluşturduklarını belirten Azap, şu başlıklarda alternatif sağlık sistemine yönelik öneriler geliştirdiklerini açıkladı:

• Birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri
• Tıp eğitimi
• Finansman modeli
• İşçi sağlığı ve işyeri hekimliği
• Özel sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi
• Acil sağlık hizmetleri

"Bu başlıklarda akademisyenler, hekimler ve sağlık çalışanlarıyla çalıştaylar düzenledik. 14 Mart Tıp Haftası'nda bu önerilerimizi kamuoyuyla paylaşıyoruz" diyen Azap, "Amacımız, hem halkın hem de sağlık çalışanlarının mutlu ve güvende olduğu bir sağlık sistemi inşa etmek" dedi.

"Sağlık artık bir rant kapısı değil, temel hak olmalı"

TTB Merkez Konseyi Üyesi Nilüfer Ustael ise, sağlık sisteminin geldiği noktayı eleştirerek, "Sağlık, bir hak olmaktan çıkıp bir rant alanına dönüştü. Bu sistem artık sürdürülemez" dedi.

Sağlık sistemindeki çöküşün sadece hastanelerle sınırlı olmadığını belirten Ustael, işçi sağlığı ve iş güvenliği alanındaki ihmallere de dikkat çekti: "Bolu'daki otel yangınında hayatını kaybeden işçilerin durumu da sağlık sisteminin çöküşüyle doğrudan bağlantılı. İş güvenliği konusunda ciddi bir yozlaşma yaşanıyor" diye konuştu. TTB'nin alternatif sağlık sistemi oluşturma konusunda hem akademik birikime hem de kadrolara sahip olduğunu belirten Ustael, "Bu sistemi kurmak için halkın ve sağlık çalışanlarının desteğine ihtiyacımız var" diyerek kamuoyuna çağrıda bulundu.

"İnsan odaklı bir sistem"

TTB Merkez Konseyi 2. Başkanı Prof. Dr. Pınar Saip tarafından sunulan rapor, sağlık sisteminin insan odaklı, eşit, ulaşılabilir ve nitelikli hizmet temelinde yeniden yapılandırılmasını öngörüyor. Saip, açıklamasında, "Bu sistemde amaç ticari olmayacak, merkeze insan konulacak. Hem hastalarımız hem de sağlık çalışanlarımız için güvenli, güvenceli ve bilimsel bir sağlık sistemini hep birlikte inşa etmeliyiz" dedi.

Üç temel başlık: Finansman, örgütlenme, sağlık emek gücü

Rapor, sağlık sisteminin dönüşümünü üç temel başlıkta ele alıyor:

1. Sağlık Finansmanı: Mevcut sistemde vatandaşların cepten ödediği katkı payları ve ek ücretlerin büyük bir yük oluşturduğunu belirten TTB, sağlık hizmetlerinin merkezi bütçeden finanse edilmesi gerektiğini vurguluyor. Vergilerin doğru ve adil toplanması halinde sağlık hizmetleri için ek ücret alınmasına gerek kalmayacağı ifade ediliyor.
2. Örgütlenme ve Sağlık Hizmetleri Süreçleri: TTB, koruyucu sağlık hizmetlerini merkeze alan, bölgesel ihtiyaçlara göre planlanan ve toplum katılımını esas alan bir sağlık sisteminin kurulmasını öneriyor. Kamu-özel ortaklığı ve taşeron hizmet alımlarının kaldırılması gerektiğini belirten rapor, sağlık hizmetlerinde demokratik yönetim ilkelerinin benimsenmesi gerektiğini savunuyor.
3. Sağlık Emek Gücü: Sağlık çalışanlarının güvenceli koşullarda, insanca yaşayabilecekleri bir ücretle çalışmaları gerektiğine dikkat çeken TTB, sözleşmeli çalışmanın kaldırılmasını ve tam süreli istihdamın esas alınmasını öneriyor. Özel hastanelerde hekimlerin güvenceli çalışmasını sağlayacak düzenlemeler getirilmesi gerektiği belirtiliyor.

"Tıpta nitelik ön plana çıkarılmalı"

Saip, sağlık sisteminde nicelik yerine nitelik odaklı bir değerlendirme mekanizmasının kurulmasının önemine değindi. Sağlık hizmetlerinde objektif kriterlerin esas alınması gerektiğini belirten Saip, "Hasta başına ayrılan süre, komplikasyon oranları, iyileşme oranları gibi bilimsel ölçütlerle hizmet kalitesinin değerlendirilmesi gerekiyor" dedi.

Saip, raporda ayrıca, sağlık alanındaki cinsiyet eşitsizliklerinin giderilmesi, işyeri hekimlerinin işverenden bağımsız çalışabilmesi ve sağlık çalışanlarının demokratik karar alma mekanizmalarına dahil edilmesi gerektiği vurguladı.

"Başka bir sağlık sistemi mümkün"

Saip, sağlık hizmetlerinin piyasaya teslim edilmesinin toplum sağlığını olumsuz etkilediğini ve mevcut sistemin iflas ettiğini belirterek, bilimsel ve kamucu bir sağlık sisteminin mümkün olduğunu dile getirdi. Saip, "Bu ülkenin sağlık hizmetlerini herkes için eşit, ulaşılabilir ve nitelikli hale getirecek kaynakları var. Yeter ki doğru planlama ve siyasi irade olsun" ifadelerini kullandı. (Evrensel)